Η απώλεια βάρους
Όταν πρόκειται για απώλεια βάρους, ακούμε όλοι, κατά καιρούς, πληθώρα υποσχέσεων και μύθων, για «μαγικά» χάπια και δίαιτες, με φανταχτερούς τίτλους και ονόματα που υπόσχονται να λύσουν «εύκολα» και «γρήγορα» την παγκόσμια επιδημία παχυσαρκίας.
Η πλειοψηφία όλων αυτών των «λύσεων» αποδεικνύεται χωρίς επιστημονικό υπόβαθρο προκαλώντας όχι μόνο απογοήτευση και καταστροφικές παρανοήσεις σε όσους επιθυμούν διακαώς να χάσουν βάρος και είναι πρόθυμοι να δοκιμάσουν τα πάντα, αλλά κυρίως προκαλώντας αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία τους. Ομοίως, καταστροφικές παρανοήσεις προκαλούνται και στους επαγγελματίες υγείας που καλούνται να αντιμετώπιζουν τέτοια περιστατικά. Ο David L. Katz, Διευθυντής του Κέντρου Ερευνών Πρόληψης του Πανεπιστημίου του Yale, περιέγραψε αναλυτικά και βαθιά το θέμα στο άρθρο του «No, were are not, absolutely not, emphatically NOT clueless about the basic care and feeding of Homo Sapiens (Όχι, δεν είμαστε εντελώς ανίδεοι για το πώς να φρουντίσουμε και να θρέψουμε τον Homo sapiens).
Στην μετα-DNA (μετα-γονιδιωματική) εποχή, κινδυνεύουμε με τη δημιουργία μιας νέας, πιο ελκυστικής και καινοτόμου «μαγικής» και «εύκολης» λύσης για την απώλεια βάρους που βασίζεται στην εμφάνιση των τεστ DNA στην αγορά. Θεωρώ λοιπόν απαραίτητο να αποσαφηνιστούν τα γεγονότα, από την αρχή, για να αποφευχθεί η δημιουργία μιας νέας «μαγικής» λύσης απώλειας βάρους.
Η διατροφογενετική ανάλυση
Το τεστ DNA, η διατροφογενετική ανάλυση δηλαδή προσφέρει μια μεγάλη και πολύτιμη γνώση για το πώς λειτουργεί ο οργανισμός μας, μια γνώση που μέχρι πρότινος αγνοούσαμε. Η διατροφογενετική ανάλυση μας δίνει τη γνώση του DNA, των γενετικών παραλλαγών δηλαδή, που ο κάθε ένας μας έχει, τις ευαισθησίες που έχουμε κληρονομήσει και με τις οποίες έχουμε γεννηθεί. Όπως κάθε είδους γνώση, όμως, μονάχα όταν μπορέσει να γίνει πράξη, τότε μόνο μπορεί να μας δώσει τα επιθυμητά αποτελέσμτα.
Ομοίως, λοιπόν, η διατροφογενετική γνώση, η γνώση του DNA μας από μόνη της δεν αρκεί να μας κάνει να χάσουμε βάρος. Σε καμία περίπτωση δε λειτουργεί ως «μαγικό» κουμπί, που δια μαγείας αλλάζει τις διατροφικές μας συνήθειες. Η διατροφογενετική ανάλυση οφείλει να αναλύει εκείνα τα επιβεβαιωμένα γονίδια που επηρεάζονται από τις διατροφικές μας συνήθειες και να επεξηγείται ακριβώς από ειδικά εξειδικευμένο επαγγελματία.
Ο επαγγελματίας αυτός είναι εκείνος που θα μπορέσει να «διαβάσει» και να ερμηνεύσει τις αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στη διατροφή μας και το γενετικό μας υπόβαθρο και να τις ενσωματώσει ώς μέρος της εξίσωσης που θα οδηγήσει σε ένα υγιές βάρος με βέλτιστη ποιότητας ζωής. Αυτό συμβαίνει επειδή η αλληλεπίδραση μεταξύ γονότυπου (DNA) και φαινοτύπου (κλινική εικόνα) είναι αυτή που πραγματικά θα καθορίσει τη μέθοδο απώλειας βάρους.
Η απώλεια βάρους και η διατροφογενετική
Η απώλεια βάρους είναι μία χρονοβόρος διαδικασία και αφορά τις αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες και στον τρόπο ζωής που πρέπει να εγκατασταθούν ώστε να επιτυφευχθεί. Στο παρελθόν έχω γράψει αναλυτικά για το τι είναι και τι δεν είναι η εξατομικευμένη διατροφή. Τίτλοι, όμως, όπως του παρακάτω άρθρου της εφημερίδας The Wall Street Journal (WSJ)«Tεστάρετε τα γονίδιά σας για να βρείτε την καλύτερη δίαιτα» μπορεί εύκολα να παρερμηνευτεί και να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι κάνοντας μια γενετική ανάλυση, ένα άτομο που παλεύει με την απώλεια βάρους μπορεί να βρει τελική λύση στο πρόβλημά του.
Ωστόσο, η διατροφογενετική δε λειτουργεί μονοδιάστατα και από μόνη της δεν αρκεί για να οδηγήσει σε μια εξατομικευμένη διατροφή απώλειας βάρους.
Στην απώλεια βάρους απαιτείται ολιστική προσέγγιση
Ως γυναίκα που αντιμετωπίζει την τάση για αυξημένο βάρος από τους πρώτους κιόλας μήνες της ζωής της, μακάρι να μπορούσα να βρώ ένα μόνο τεστ DNA ικανό να με κάνει να χάσω όλο το επιπλέον βάρος μου, για πάντα…(#not).
Ως ερευνήτρια διατροφογενετικής και διατροφογενομικής, γνωρίζω καλά ότι η απώλεια βάρους επηρεάζεται από πληθώρα γονιδίων και αλληλεπιδράσεων. Η απώλεια βάρους εξαρτάται από τη διατροφική εκπαίδευση και την αλλαγή των συνηθειών που αυτή η εκπαίδευση περιλαμβάνει. Η απώλεια βάρους περιλαμβάνει αλλαγές και βελτιώσεις, μεταξύ άλλων στη διαχείριση του στρες, στον ύπνο, στη σωματική δραστηριότητα, στα κίνητρα και την προσήλωση σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής που καθοδηγείται από έναν επαγγελματία. Η διατροφογενετική είναι ένα συναρπαστικό ερευνητικό πεδίο που μόλις άρχισε να δείχνει τα πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα της και, ναι, οι διατροφικές μας συνήθειες επηρεάζουν και αλληλεπιδρούν με το γενετικό μας υπόβαθρο.
Στην απώλεια βάρους το DNA αποτελεί μονάχα την αρχή.
Όπως συμβαίνει πάντα με την καινοτομία και τα συναρπαστικά ιατρικά αποτελέσματα, η διατροφογενετική έχει προσελκύσει μεγάλη προσοχή και ενδιαφέρον από διάφορους ενδιαφερόμενους φορείς , καθώς αντιπροσωπεύει την καινοτομία και την νέα «τάση» στην πρόληψη. Ωστόσο, οι άνθρωποι δεν χρειάζονται άλλο έναν μύθο απώλειας βάρους. Η ερευνητική και ακαδημαϊκή κοινότητα οφείλουμε να αποτρέψουμε τη δημιουργία αδικαιολόγητων προσδοκιών. Υπάρχουν ήδη αρκετοί μύθοι στοι χώρο της διατροφής. Δεν χρειαζόμαστε έναν ακόμα.
Ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει ότι ένα τεστ διατροφογενετικής δεν μπορεί να κάνει την απώλεια βάρους πραγματικότητα από μόνο του. Αυτό που μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια βάρους είναι η προσήλωσή και η προσπάθειά σε συνδυασμό με τη σωστή καθοδήγηση από κατάλληλα εκπαιδευμένους επαγγελματίες. Αυτοί είναι οι μόνοι που μπορούν να ερμηνεύσουν με ακρίβεια τα αποτελέσματα ενός DNA τεστ και να καθοδηγήσουν προς μια βαθιά αλλαγή στον τρόπου ζωής που θα σέβεται την ατομικότητά του καθενός και θα διαρκέσει.
Άλλωστε, εάν μια γενετική εξέταση μπορούσε να μας βοηθήσει, τόσο εύκολα, να χάσουμε βάρος, η παχυσαρκία δεν έπρεπε να ήταν παγκόσμια επιδημία, σωστά;
