Αλλαγή έκφρασης γονιδίων μετά από κατανάλωση παρθένου ελαιόλαδου

Το 2009, στα πλαίσια της διδακτορικής της έρευνας, η Δρ. Βαλεντίνη Κωνσταντινίδου δημοσιεύει με την ομάδα της την απόκριση της μεταγραφής μονοπύρηνων κυττάρων μετά από παρατεταμένη κατανάλωση παρθένου ελαιολάδου σε ανθρώπους. Ήταν μία από τις πρώτες διερευνητικές μελέτες διατροφογενετικής.

Το παρθένο ελαιόλαδο (VOO, virgin olive oil) θεωρείται ένα από τα κύρια συστατικά που ευθύνονται για τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής στην υγεία, ιδιαίτερα κατά της αθηροσκλήρωσης, όπου τα μονοπύρηνα κύτταρα του περιφερικού αίματος (PBMNCs, peripheral blood mononuclear cells) παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη και εξέλιξη της αθηροσκλήρωσης. 

Ο στόχος αυτής της μελέτης ήταν να εντοπιστούν εκείνα τα γονίδια που ανταποκρίνονται στην κατανάλωση VOO προκειμένου να εξακριβωθούν οι μοριακοί μηχανισμοί που διέπουν την ευεργετική δράση του VOO στην πρόληψη της αθηροσκλήρωσης. Τα προφίλ γονιδιακής έκφρασης στα κύτταρα PBMNC από υγιή άτομα εξετάστηκαν σε δείγματα RNA με μικροσυστοιχίες (Microarrays. Τα δείγματα λήφθηκαν 3 εβδομάδες μετά από μέτρια και συστηματική κατανάλωση VOO, ως κύρια πηγή λίπους σε μια δίαιτα ελεγχόμενη για αντιοξειδωτική περιεκτικότητα. 

Η γονιδιακή έκφραση επαληθεύτηκε με qPCR. Η απόκριση στην κατανάλωση VOO επιβεβαιώθηκε σε μεμονωμένα δείγματα (n = 10) με qPCR για 10 γονίδια που αύξησαν την έκφρασή τους (ADAM17, ALDH1A1, BIRC1, ERCC5, LIAS, OGT, PPARBP, TNFSF10, USP48 και XRCC5). Ο υποτιθέμενος ρόλος τους στους μοριακούς μηχανισμούς που εμπλέκονται στην ανάπτυξη και εξέλιξη της αθηροσκλήρωσης συζητείται, εστιάζοντας σε μια πιθανή σχέση με την κατανάλωση VOO. Τα πρώτα αυτά δεδομένα υποστηρίζουν την υπόθεση ότι 3 εβδομάδες διατροφικής παρέμβασης με συμπλήρωμα VOO, σε δόσεις κοινές στη μεσογειακή διατροφή, μπορούν να αλλάξουν την έκφραση των γονιδίων που σχετίζονται με την ανάπτυξη και την εξέλιξη της αθηροσκλήρωσης.

Η πρωτότυπη δημοσίευση βρίσκεται αναρτημένη στο PUBMEB, NIH National Library of Medicine.