Το 2009, η Δρ. Βαλεντίνη Κωνσταντινίδου με την τότε ομάδα της, και στα πλαίσια της διδακτορικής της έρευνας, δημοσίευσε τα πρώτα αποτελέσματα σχετικά με το πώς αλλαζει η έκφραση των ανθρώπινων γονιδίων μετά από κατανάλωση έξτρα παρθένου ελαιολάδου.
Σε αυτή την πρώτη διερευνητική προσέγγιση πραγματοποιήθηκε μια διατροφογονιδιωματική προσέγγιση για να αξιολογηθεί εάν αλλαγές στη γονιδιακή έκφραση θα μπορούσαν να συμβούν σε μονοπύρηνα κύτταρα ανθρώπινου περιφερικού αίματος μετά από κατανάλωση ελαιολάδου σε μεταγευματική κατάσταση. Έξι υγιείς άνδρες εθελοντές έλαβαν, σε κατάσταση νηστείας, 50 ml ελαιόλαδο. Πριν από την παρέμβαση ακολουθήθηκε περίοδος καθαρισμού (wash-out) 1 εβδομάδας με ελεγχόμενη δίαιτα και ηλιέλαιο ως μοναδική πηγή λίπους. Κατά τις 3 ημέρες πριν και την κατά την ημέρα παρέμβασης, ακολουθήθηκε δίαιτα πολύ χαμηλής περιεκτικότητας σε φαινολικά συστατικά.
Κατά την έναρξη (0 ώρα) και μετά την κατανάλωση (6 ώρες), απομονώθηκε το RNA από δείγμα αίματος και η έκφραση των γονιδίων (29.082 γονίδια) αξιολογήθηκε με μικροσυστοιχία (Microarray). Από τα δεδομένα των μικροσυστοιχιών παρατηρήθηκαν αλληλεπιδράσεις σε γονίδια που σχετίζονται με τον μεταβολισμό, τις κυτταρικές διεργασίες, τον καρκίνο και την αθηροσκλήρωση (π.χ. USP48 κατά 2,16· OGT κατά 1,68 φορές μεταβολή) και συναφείς διεργασίες όπως η φλεγμονή (π.χ. AKAP13 κατά 2,30· IL- 10 επί 1,66 φορές μεταβολή) και βλάβη του DNA (π.χ. DCLRE1C κατά 1,47· POLK κατά 1,44 φορές μεταβολή).
Όταν τα αποτελέσματα που ελήφθησαν με μικροσυστοιχία επαληθεύτηκαν με qRT-PCR σε εννέα γονίδια, υπήρξε πλήρης επιβεβαίωση μόνο στην περίπτωση των γονιδίων που άλλαξαν την έκφρασή τους προς τα πάνω (δηλαδή περισσότερο, δηλαδή θετικά). Η μελέτη αυτή παρατήρησε αλλαγές στη γονιδιακή έκφραση κατόπιν μίας πραγματικής δόσης ελαιολάδου (50ml), αντίστοιχη με αυτή που καταναλώνεται καθημερινά σε ορισμένες μεσογειακές περιοχές. Τα αποτελέσματά υποστηρίζουν την υπόθεση ότι οι μεταγευματικές προστατευτικές αλλαγές που σχετίζονται με την κατανάλωση ελαιολάδου θα μπορούσαν να οφείλονται ουσιαστικά στις αλλαγές γονιδιακές έκφρασης των αντίστοιχων γονιδίων.
Η πρωτότυπη δημοσίευση βρίσκεται αναρτημένη στο PUBMEB, NIH National Library of Medicine.
